Για να μειωθεί η ταχύτητα των οχημάτων οι αλλαγές ή επεμβάσεις που θα γίνουν αφορούν την υψομετρική διαμόρφωση της οδού, την ευθυγραμμία της οδού, τον περιορισμό πλάτους του οδοστρώματος, αλλαγές στην επιφάνεια της οδού και τέλος κάποια άλλα μέτρα. Τα μέτρα αυτά εφαρμόζονται είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό μερικών αναλόγως με τα χαρακτηριστικά και τις απαιτήσεις κάθε περιοχής.
Α) Υψομετρική διαμόρφωση της οδού
Οι αλλαγές στην υψομετρική διαμόρφωση της οδού θεωρούνται τα πιο διαδεδομένα και αποτελεσματικά μέτρα για την μείωση της ταχύτητας των οχημάτων. Οι αλλαγές αυτές όμως θα πρέπει να γίνονται με σωστό σχεδιασμό ούτως ώστε να αποφεύγονται οι απότομες επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν ηχητική και ατμοσφαιρική ρύπανση. Επίσης τα μέτρα αυτά αποφεύγονται σε οδούς όπου υπάρχει συχνή διέλευση βαρέων οχημάτων και λεωφορείων καθώς και σε δρόμους όπου επιτρέπεται η στάθμευση. Τέλος τα μέτρα αυτά δεν πρέπει να τοποθετούνται σε δρόμους που έχουν μεγαλύτερη κλίση από 5%. Πέρα από αυτά η εφαρμογή των μέτρων αυτών προκαλεί την ομαλή ροή των οχημάτων με χαμηλές ταχύτητες. Τα μέτρα που αφορούν την υψομετρική διαμόρφωση της οδού βρίσκουν εφαρμογή σε τοπικές οδούς όπου οι ταχύτητες δεν ξεπερνούν τα 30-40 km/h. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται τα μαξιλαράκια ταχύτητας, οι υβώσεις –σαμαράκια, η υπερυψωμένη διασταύρωση/διάβαση, τα πλατώ και οι καμπύλες οδοστρώματος.
Α1) Μαξιλαράκια ταχύτητας (speed cushion)
Τα μαξιλαράκια ταχύτητας είναι συνήθως υβώσεις ορθογωνικής διατομής, το πλάτος τους είναι όσο ένα όχημα και συνήθως τοποθετούνται 2-3 κατά πλάτος του οδοστρώματος. Τα μαξιλάρια τοποθετούνται πιο συχνά σε περιοχές όπου γίνεται συχνή διέλευση λεωφορείων ή και οχημάτων έκτακτης ανάγκης (Johnson και Nedzesky). Το μέτρο αυτό συνοδεύεται συχνά με άλλα μέτρα όπως ο περιορισμός στάθμευσης ή προεξοχές πεζοδρομίων
ούτως ώστε να αποφεύγεται η διέλευση των βαρέων οχημάτων. Η ταχύτητα που επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση μαξιλαριών είναι 32-40 χλμ/ώρα. Το ύψος τους είναι 60-90 mm και η απόσταση μεταξύ τους <75μ. Οι τυπικές διαστάσεις τους είναι 1,6 μ. πλάτος και 3,1 μ. μήκος. Οι κλίσεις των ραμπών εισόδου και εξόδου δεν είναι πιο απότομες από 1/8 ενώ οι κλίσεις των πλευρικών ραμπών δεν είναι πιο απότομες από 1⁄4
Α2) Υβώσεις – Σαμαράκια (road humps)
Η χρήση των οδικών υβώσεων αποσκοπεί στην μείωση των ταχυτήτων και των κυκλοφοριακών φόρτων των οχημάτων. Χρησιμοποιούνται σε κατοικημένες περιοχές, όχι όμως σε αστικά κέντρα και σε περιοχές όπου υπάρχει συχνή διέλευση λεωφορείων και οχημάτων έκτακτης ανάγκης. Οι υβώσεις ή σαμαράκια καταλαμβάνουν όλο το πλάτος της οδού ενώ η επιφάνεια τους μπορεί να διαμορφωθεί σε επίπεδη ή κυκλική μορφή. Το
γεγονός ότι καταλαμβάνουν όλο το πλάτος της οδού έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία προβλημάτων κατά την διοχέτευση της βροχής στους αποχετευτικούς αγωγούς. Για αυτό τον λόγο απαιτείτε η δημιουργία κατάλληλου τρόπου απορροής των νερών της βροχής από το οδόστρωμα. Για την προειδοποίηση των οδηγών θα πρέπει να υπάρχει κατάλληλο
προειδοποιητικό σήμα. Γενικά τα αποτελέσματα είναι θετικά γιατί στους δρόμους όπου εφαρμόζονται οι υβώσεις η διέλευση των οχημάτων γίνεται με ταχύτητες 15-30 χλμ/ώρα.
Το υλικό κατασκευής είναι το ίδιο με το υπόλοιπο οδόστρωμα ή από σκυρόδεμα ή από λάστιχο. Το πιο διαδομένο ήταν το υλικό του οδοστρώματος ή το σκυρόδεμα, τα τελευταία χρόνια όμως το πιο συχνό είναι το λάστιχο. Οι λόγοι που γίνεται προτίμηση προς το λάστιχο είναι γιατί μπορούν να δημιουργηθούν τυποποιημένα μεγέθη που πληρούν ακριβώς τις απαιτούμενες διαστάσεις. Επίσης η ευκολία τοποθέτησης τους καθώς και αφαίρεσης δίνουν ένα επιπλέον πλεονέκτημα. Τέλος τα λαστιχένια προϊόντα έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και αυτό τα καθιστά πιο οικονομικά και αποδοτικά.
Στην συνέχεια αναλύονται τα διάφορα είδη οδικών υβώσεων που συναντάμε καθώς και τα χαρακτηριστικά τους .
Υβώσεις κυκλικής διατομής (Round Top Humps)
Οι υβώσεις κυκλικής διατομής όπως όλα τα μέτρα ήπιας κυκλοφορίας μειώνει την ταχύτητα των διερχόμενων οχημάτων. Το μήκος τους είναι ίσο με το πλάτος του δρόμου, με ένα αυλάκι για αποστράγγιση. Τοποθετούνται σε κατοικημένες περιοχές όχι όμως σε αστικά κέντρα. Η ταχύτητα που επιτυγχάνεται από την χρήση των συγκεκριμένων υβώσεων είναι 20-25 χλμ/ώρα. Έχουν ύψος 50-100 mm, μήκος 3,5-4,0 μ ενώ η απόσταση μεταξύ των υβώσεων πρέπει να είναι μικρότερη από 100 μέτρα.
Υβώσεις με επίπεδη επιφάνεια στην κορυφή (Flat top humps)
Είναι υβώσεις που καλύπτουν όλο το πλάτος του οδοστρώματος και η διαφορά με τις υβώσεις κυκλικής διατομής είναι η επιφάνεια στην κορυφή η οποία είναι επίπεδη και είναι τουλάχιστον 1μ. Οι υβώσεις με επίπεδη επιφάνεια στην κορυφή τοποθετούνται πιο συχνά σε περιοχές όπου υπάρχουν διαβάσεις πεζών ειδικά σε σημεία όπου οι υβώσεις βρίσκονται στο ίδιο ύψος με το πεζοδρόμιο. Η ταχύτητα που επιτυγχάνεται όταν το ύψος της ύβωσης είναι μεγαλύτερο από 100mm είναι 22 χλμ/ώρα, ενώ η τυπική ταχύτητα είναι 32 χλμ/ώρα. Το ύψος τους είναι 50-100mm, ενώ σε δρόμους όπου διέρχονται λεωφορεία το ύψος τους δεν ξεπερνά τα 75mm. Οι αποστάσεις μεταξύ τους είναι 70-100μ , το τυπικό μέγεθος τους είναι 1,5-4,0 μ. μήκος και οι κλίσεις των ραμπών από 1/10 έως 1/20
Υβώσεις με σχήμα «S» και «H» («S» and «H» Humps)
Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει υβώσεις με επίπεδη επιφάνεια στην κορυφή, με την διαφορά ότι οι συγκεκριμένες έχουν σχήμα «S» και «H» με σκοπό την ευκολότερη διέλευση των λεωφορείων. Επίσης με το σχήμα αυτό εξυπηρετούνται καλύτερα και τα χαμηλά αυτοκίνητα. Πιο συχνά τις συναντάμε σε οδούς όπου υπάρχει συχνή διέλευση λεωφορείου ή οχημάτων έκτακτης ανάγκης . Η ταχύτητα που επιτυγχάνεται είναι 25-32 χλμ/ώρα.
Α3) Υπερυψωμένη διασταύρωση/διάβαση (Raised Crossings)
Οι υπερυψωμένες διασταυρώσεις εκτός από την δυνατότητα τους να μειώνουν τις ταχύτητες μπορούν επιπλέον να παρέχουν στους πεζούς ασφάλεια. Οι διασταυρώσεις μοιάζουν πολύ με τις υβώσεις , καθώς έχουν επίπεδη επιφάνεια και καλύπτουν όλο το πλάτος της οδού. Η μόνη διαφορά που έχουν από τις υβώσεις αφορά το ύψος τους. Οι διασταυρώσεις φτάνουν σχεδόν το ύψος του πεζοδρομίου και αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι πεζοί να γίνονται πιο εύκολα αντιληπτοί από τους οδηγούς . Οι διασταυρώσεις σε αντίθεση με τις υβώσεις φτιάχνονται συνήθως με τούβλα και όχι με το υλικό που φτιάχνονται οι δρόμοι. Η διαφοροποίηση υλικών από τους δρόμους τις καθιστά περισσότερο αντιληπτές από τους οδηγούς. Οι υπερυψωμένες διασταυρώσεις τοποθετούνται κυρίως σε διασταυρώσεις που απαιτούν πολύ χαμηλές ταχύτητες και σε εισόδους – πύλες. Η ταχύτητα που επιτυγχάνεται από τις διασταυρώσεις είναι 22-32 χλμ/ώρα, το ύψος τους είναι 50-100 mm και οι κλίσεις των ραμπών από 1/10 έως 1/20.
Α4) Πλατώ (speed table)
Πρόκειται για ανυψωμένο τμήμα της οδού το οποίο έχει επίπεδη επιφάνεια και μήκος 6μ. Τα πλατώ είναι κατάλληλα για την διέλευση μεγάλων οχημάτων όπως λεωφορεία. Τοποθετούνται πιο συχνά σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και σε εμπορικές οδούς γιατί είναι πολύ εξ υπηρετικές σε πολυσύχναστες διαβάσεις πεζών. Οι ταχύτητες που επιτυγχάνονται είναι 22-32 χλμ/ώρα, το ύψος τους είναι 50-100mm, το μήκος τους 4-10μ. και η απόσταση μεταξύ τους 70-100 μέτρα
Α5) Καμπύλες οδοστρώματος (Sinusoidal)
Οι καμπύλες οδοστρώματος είναι και αυτές υπερυψωμένες υβώσεις με επίπεδη ή κυκλική επιφάνεια οι οποίες προκαλούν μια καμπυλότητα στον δρόμο για πιο ήρεμη οδήγηση. Τοποθετούνται συνήθως σε κατοικημένες περιοχές με χαμηλά όρια ταχύτητας. Το ύψος τους είναι 75mm και η ταχύτητα που επιτυγχάνεται από την τοποθέτηση τους είναι 25-32 χλμ/ώρα.
Πηγή: https://xronikadramas.gr/metra-gia-meiosi-tis-tachytitas/