Οι Κόμβοι αποτελούν κρίσιμα σημεία του οδικού δικτύου. Είναι τα σημεία όπου οι οδηγοί αλλάζουν – επιλέγουν διαδρομές ώστε να πραγματοποιούνται όλοι οι δυνατοί συνδυασμοί προελεύσεων προορισμών με το ελάχιστο δυνατό δίκτυο.
• Η ταχύτητα στους Κόμβους μειώνεται ή και μηδενίζεται ως εκ τούτου οι Κόμβοι είναι τα κρίσιμα σημεία του οδικού δικτύου από άποψη:
• ικανότητας
• επιπέδου εξυπηρέτησης
• ασφάλειας
Ο Σχεδιασμός των Κόμβων πρέπει να είναι προσαρμοσμένος στις ανάγκες των οδηγών που είτε δεν γνωρίζουν την περιοχή, είτε είναι άπειροι είτε ηλικιωμένοι είτε όλα τα παραπάνω. Πολλοί οδηγούν μηχανικά και όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίες αντιδρούν βασισμένοι στην εμπειρία τους. Άνθρωποι που κάθε μέρα κάνουν την ίδια διαδρομή έχουν τόσο πολύ εξοικειωθεί με τον περιβάλλοντα χώρο, ώστε δεν παρατηρούν ουσιώδεις διαφορές στις διαμορφώσεις των κόμβων κατά μήκος της διαδρομής, αλλά οδηγοί που για πρώτη φορά οδηγούν σε μία περιοχή ξαφνιάζονται από την έλλειψη ομοιομορφίας στην αντιμετώπιση π.χ. ύπαρξη λωρίδας αριστερής στροφής. Τα περισσότερα λάθη των οδηγών ξεκινούν από συνδυασμό παραγόντων που κάνουν περίπλοκες τις υποχρεώσεις του οδηγού. Κάποιες αμφιβολίες ξεκινούν από αυτόν καθεαυτόν τον Κόμβο όπως :
Ποια διαδρομή πρέπει να πάρουν
Ποιος έχει προτεραιότητα
Θα πρέπει οι επιτρεπόμενες κινήσεις να είναι αυτοεξηγούμενες και απλές: Οι κινήσεις που δεν επιτρέπονται θα πρέπει να γίνονται πολύ δύσκολα ώστε να αποτρέπουν τον οδηγό. Η επιλογή του τύπου του Κόμβου να πρέπει να γίνεται σε συνάρτηση με τους κυκλοφοριακούς φόρτους.
Μικρότερος «κίνδυνος» στον «Μεγαλύτερο φόρτο» Π.χ. 4 σκελής Ισόπεδος Κόμβος σε υπεραστικό δίκτυο είναι λιγότερος ασφαλής από 3σκελή. Το ίδιο ισχύει και για αστικό δίκτυο με μεγάλη κυκλοφορία. Στους υπεραστικούς κόμβους συμβαίνουν τα 20% των ατυχημάτων και στους αστικούς κόμβους το 50%. Η αναλογία αυτή απέχει πολύ από την αναλογία των Κόμβων υπεραστικών/αστικών
ΕΠΙΛΟΓΉ ΤYΠΟΥ
Η επιλογή του τύπου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Οι κυριότεροι είναι:
Η ασφάλεια της κυκλοφορίας
Ο λειτουργικός χαρακτήρας του δρόμου
Ο κυκλοφοριακός φόρτος και η σύνθεση της κυκλοφορίας
Η ταχύτητα μελέτης και η λειτουργική ταχύτητα
Ο καθορισμός προτεραιότητας
Η γεωμορφολογία της περιοχής
Ο διαθέσιμος χώρος
Οι χρήσεις γης της περιοχής
ΟΙ εξυπηρετήσεις των γειτονικών πληθυσμών
Η θεώρηση του ίδιου του δικτύου (συνέπεια σχεδιασμού)
Τα περιβαλλοντικά θέματα (για το οδικό περιβάλλον)
Το κόστος
Η σχετική σημασία αυτών των παραγόντων διαφέρει κατά περίπτωση και θα πρέπει να εκτιμάται κάθε φορά. Οι εναλλακτικές λύσεις θα πρέπει να εξετασθούν και η επιλογή θα γίνει βάσει της ανταπόκρισης στους παράγοντες που κρίθηκαν σημαντικότεροι. Πάντα όμως πρέπει να υπάρχει η συνέπεια και η συνέχεια στην λειτουργικότητα της χάραξης του δρόσου ανεξάρτητα από την περιοχή που διέρχεται, καθώς είναι υπέρ της ασφάλειας όταν ο οδηγός δεν αιφνιδιάζεται, αλλά αντιμετωπίζει κάτι αναμενόμενο.
ΕΠΙΛΟΓΉ ΤΥΠΟΥ ΚOΜΒΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΟΔΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Ο τύπος του Ισόπεδου Κόμβου πρέπει να ταιριάζει με τον τύπο του δρόμου ώστε να υπάρχει:
Αναγνωρισιμότητα τόσο του δρόμου όσο και του Κόμβου
Ικανοποιητικό Επίπεδο Ασφάλειας
ΑΣΦAΛΕΙΑ ΣΤΟΥΣ ΚΟΜΒΟΥΣ ΚΟΜΒΟΙ ΜΕ ΣΗΜΑΝΣΗ ΓΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ
Η εμπειρία από την μετατροπή απλών κόμβων σε κόμβους με αλλαγές στις προτεραιότητες έχει δείξει αύξηση του δείκτη ατυχημάτων σε δρόμους με υψηλούς φόρτους ειδικά όταν το οδόστρωμα είναι στενό ή όταν έχουμε παρακάμψεις μικρών χωριών.
ΑΣΦAΛΕΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΙΚΩΝ ΚΟΜΒΩΝ
Η ασφάλεια των κυκλικών κόμβων εξαρτάται από τον σχεδιασμό τους ώστε οι αλλαγές τροχιάς πρέπει να γίνονται ασφαλώς και με μικρή καθυστέρηση και στηρίζονται στο συνδυασμό φόρτου – ταχύτητας και κατάλληλου χώρου, το τελευταίο είναι κρίσιμο στις αστικές περιοχές. Ο κίνδυνος στους κυκλικούς κόμβους είναι μικρός. Οι τραυματισμοί είναι λιγότεροι από ότι σε άλλους τύπου κόμβων όταν η κίνηση στο δευτερεύοντα δρόμο του κόμβου είναι:
5% της κίνησης του πρωτεύοντος δρόμου σε 4σκελή κόμβο
10% της κίνησης του πρωτεύοντος δρόμου σε 3σκελή κόμβο
Τα θανατηφόρα ατυχήματα είναι πολύ λιγότερα από ότι στους άλλους τύπους αφού και η σοβαρότητα αυτών μειώνεται. Παρ’ όλα αυτά πρέπει να δοθεί προσοχή στον σχεδιασμό:
στις καμπύλες εισόδου για τα εισερχόμενα οχήματα
στο μέγεθος των κεντρικών νησίδων.